En
kıymetlilerimiz çocuklarımızdır, yani en azından böyle olması gerekir. Çünkü
sadece bir çocuk değil bir nesil yetiştiriyoruz aslında. Gebelikte, emzirme
döneminde, bebeklikte
beslenmeye önem veriyoruz ama bu dönemlerde olduğu kadar devamında gelen çocukluk döneminde de beslenme bir o kadar önemlidir. Çünkü ‘yemezsen büyüyemezsin’ diye herkesin bildiği bir gerçek var ama gözden kaçırılan bir şey daha var. ‘Kalitesiz beslenirsen de büyüyemezsin.’ Evet günümüzde kalitesiz beslenme söz konusu. Maalesef göbek çevresinde hayli artma gördüğümüz çocuklar var ama bizim istediğimiz büyüme bu değil. Evet, bu çocuklar fazlasıyla yeterli besleniyor diyebiliriz ama kaliteli besleniyor diyemiyoruz maalesef. Günümüzde kalitesiz beslenmeden doğan iki sorunla karşı karşıyayız:
beslenmeye önem veriyoruz ama bu dönemlerde olduğu kadar devamında gelen çocukluk döneminde de beslenme bir o kadar önemlidir. Çünkü ‘yemezsen büyüyemezsin’ diye herkesin bildiği bir gerçek var ama gözden kaçırılan bir şey daha var. ‘Kalitesiz beslenirsen de büyüyemezsin.’ Evet günümüzde kalitesiz beslenme söz konusu. Maalesef göbek çevresinde hayli artma gördüğümüz çocuklar var ama bizim istediğimiz büyüme bu değil. Evet, bu çocuklar fazlasıyla yeterli besleniyor diyebiliriz ama kaliteli besleniyor diyemiyoruz maalesef. Günümüzde kalitesiz beslenmeden doğan iki sorunla karşı karşıyayız:
1.Çocukluk çağı obeziteleri
2.Yetersiz beslenmeye bağlı büyüme sorunları
Peki bunlara
nasıl önlem alacağız? Neyi baz alarak bir denge kuracağız ve sağlıklı bir
büyüme-gelişme sağlayacağız? Öncelikle kendimize bakalım, çünkü biz
çocuklarımız için birer modeliz. Beslenme alışkanlıklarının şekillendiği dönem
çocukluk çağıdır. Çocukluk çağı da aslında ikiye ayrılır. Bugünkü yazımda okul öncesi yani 1-5 yaş aralığındaki çocukları ele alacağım, bir sonraki yazımda da
okul çağındaki çocukları ele alarak beslenmelerine değineceğim. Peki nedir okul
öncesi dönemdeki çocukların beslenmesindeki altın kurallar?
1.DOĞRU
BESLENME ALIŞKANLIĞI KAZANMAK: Dediğim gibi alışkanlıklar bu dönemde
kazanılacağından çok önemli bir dönemdir. Özellikle annenin tutumu, örnek oluşu
bu noktada çok önemlidir, doğru alışkanlıklar kazandırılmalıdır.
2.ÇOCUĞUN
FİKRİNİN ALINMASI:
Çocuğun seçme arzusuna yer verilmesi çok önemlidir. Aynı şekilde çocuğun
kendisinin yemesine de izin verilmeli, çocuk bu konularda kısıtlanmamalıdır.
3.GEREKSİNİMLER: Çocuğun olması
gereken ağırlık, günlük alması gereken enerji ve besin değerleri hakkında bilgi
sahibi olunmalı ve ona göre davranılmalıdır. Örneğin çocuğunuzun yaşına göre
olması gereken kiloyu nasıl hesaplarız? Çocuğun yaşını 2 ile çarpıp 8
eklediğinizde çocuğunuzun olması gereken
ortalama kiloya ulaşırsınız. Örneğin 3 yaşında bir çocuğun olması gereken
kilo ortalama 14 kg’dır. Eğer bu civarda değilse, hesapladığınız değerin çok
altında veya çok üstündeyse bir uzmana danışmanızı tavsiye ederim.
4.ÖDÜLLENDİRME: Aşağıda
çocuklarımız için önerilen besin gruplarına ve miktarlarına değindim. Tabiki çocuklar
önlerine her koyduğumuzu yiyecek yapıda değillerdir. Extra istedikleri şeyler
veya tüketmek istemeyecekleri şeyler olabilir. Önemli olan tüm bunların
kontrollü olması ve dengelenmesidir. Mesela istedikleri şeyleri ödüllendirme
yoluyla onlara takdim etmeyi de deneyebilirsiniz. Örneğin oyuncaklarını toplarsa
istediği bir çikolatayla ödüllendirmek gibi olabilir. Böylece hem doğru
alışkanlıklar kazandırılır hem de çocuğun isteği karşılanmış olur. Ama dediğim
gibi bunun kontrollü ve dengeli olması çok önemlidir, belli aralıklarla bu
yöntemlere başvurulmalıdır.
5.SUNUM: Tüketmek
istemedikleri şeyleri de verirken zorlamak yerine farklı şekillerde
sunabilirsiniz. Örneğin ıspanağı yemiyorsa böreğini yapmak gibi veya aynı
besini daha renkli ve eğlenceli hale getirerek sunmak gibi davranışlar faydalı
olacaktır.
Sağlıklı bireyler olmak için
sağlıklı tercihler yapmak şarttır, sağlıcakla kalın…
(Okul öncesi çağı çocuklarının beslenmesine yönelik öneriler, günlük besin porsiyon miktarları ve günlük örnek menü için bir sonraki yazımı okuyabilirsiniz.)